title

separator

verticalSeparator

theme

revealOptions

Speranto - Esperanto Kiel Dialektaro

sky

transition	progress	controls	slideNumber
fade	false	false	false

Bonvenon!

Stephan "Stefo" Schneider
- Berlinano
- Esperantisto
  - Sprak + Esperanto Fajnigita
  - Speranto

Note:

1980; 2006; 2010
Esperanto-Vortrag auf Deutsch
github.com/stefichjo/speranto

Motivigoj

Lingvoj kiel Dialektoj

Lingvo estas dialekto kun armeo kaj floto.

-- Max Weinreich

Note:

Manko de interkomprenebleco inter lingvoj estas artefarita.

Kvankam aŭ ĝuste ĉar Esperanto (1887) estis kaj estas la plej sukcesa artefarita lingvo, ĝi instigis al multaj reformideoj kaj novaj planlingvoj, kiuj modifis aŭ reinventis la Lingvon Internacian je vortprovizo, ortografio, prononco kaj gramatiko. Unu lingvo ja ne povas plaĉi al ĉies gustoj.

En tiu ĉi serio da videoj mi volas prezenti la plimulton de tiuj lingvaj trajtoj kiel harmonian dialektan kontinuon anstataŭ zoon da interbatalantaj lingvoprojektoj kiel Latino sen fleksio (1903), Ido (1907), Adjuvilo (1910), Okcidentalo-Interlingveo (1922), Novialo (1928), Intergloso (1943) kaj Interlingvao (1951).

Reformoj kiel Dialektoj

Latino sen Fleksio (1903)

Ido (1907)

Adjuvilo (1910)

Okcidentalo-Interlingveo (1922)

Novialo (1928)

Intergloso (1943)

Interlingvao (1951)

Program-tabulo

Tiu dialekta kontinuo konsistas el tri dialektaroj: la aglutina, la intera kaj la fleksia.

Dialekta Kontinuo

Aglutina Dialektaro

Intera Dialektaro

Fleksia Dialektaro

La aglutina dialektaro konstistas el Esperanto, Speranto kaj Peranto.

Dum Esperanto pruntas naciismojn el specifaj latinidaj, ĝermanaj kaj slavaj lingvoj, Speranto uzas etimologie pli neŭtrajn formojn. Ekzemple, Speranto havas la formon speri anstataŭ esperi, kaj ĝi uzas la radikon JUST/ kaj por ĝusta kaj por justa. Tamen, naciismaj prepozicioj kaj senfinaĵaj adverboj povas resti en Speranto, ekzemple ĵus de la franca juste. Aldone, Speranto retenas naciismojn, se ili fariĝis internaciismoj, ekzemple ŝanco - de la franca chance - malgraŭ en la prononce pli fidela formo ŝanso.

Peranto uzas nek ĝermanajn nek slavajn vortojn. Do, dum Speranto havas la etimologie pli neŭtran formon stejno por ŝtono, Peranto havas anstataŭe la latinidan vorton petro. Malkiel Speranto, Peranto uzas etimologie neŭtrajn formojn ankaŭ por prepozicioj kaj senfinaĵaj adverboj. Ekzemple, dum Speranto distingas inter juste kaj ĵus, Peranto havas juste por ambaŭ signifoj.

Aglutina Dialektaro

Esperanto

Speranto

Peranto

Esperanto	Speranto
esperi	speri

Esperanto	Speranto
ĝusta	justa
justa	just(um)a

Esperanto	Speranto
ĵus	=

Esperanto	Speranto
ŝanco	ŝanso

Esperanto	Speranto	Peranto
ŝtono	stejno	petro

Esperanto	Speranto	Peranto
ĝuste/juste	just(um)e	juste
ĵus	ĵus	juste

La intera dialektaro konsistas el Linguo [liŋgŭo], Lingue [liŋgŭe] kaj Lingua [liŋgŭa].

Dum la aglutina dialektaro havas foneman ortografion kaj prononcon similan al la ĝermanaj kaj slavaj lingvoj, la interaj dialektoj havas latinidajn ortografion kaj prononcon. Ekzemple, la vorto justa de la aglutina dialektaro fariĝas justa [ĵusta] en la interaj dialektoj.

Aldone, la plimulto de la finaĵoj de la interaj dialektoj varias. Ekzemple, dum Linguo havas la finaĵon -o por substantivoj, Lingue havas la substantivan finaĵon -e. Lingua uzas latinidajn formojn, kiuj kaze de la vorto lingua havas la ŝajnfinaĵon -a.

Intera Dialektaro

Linguo

Lingue

Lingua

Linguo
justa [ĵusta]

Linguo	Lingue	Lingua
linguo	lingue	lingua

La fleksia dialektaro konsistas el Lingua Intermediaria, Lingua Classĭca kaj Lingua Meridionál.

Lingua Intermediaria similas al Lingua el la intera dialektaro, sed ĝi havas konjugacion. Ekzemple, dum Lingua havas la formon ama por ĉiuj formoj de la prezenco, Lingua Intermediaria havas la formojn amo, amas, ama, amamos, amáis kaj aman.

Lingua Classĭca havas pli konservemajn formojn: amo, amas, amat, amamus, amatis kaj amant.

Lingua Meridionál havas pli modernan prononcon kaj pli da elizioj ol Lingua Intermediaria. Ekzemple, dum Lingua Intermediaria havas la formon tenér por teni, kio jam estas malpli longa formo ol tenere en Lingua Classĭca, Lingua Meridionál havas la eĉ malpli longan formon têr [teĥ].

Fleksia Dialektaro

Intermediaria

Classĭca

Meridionál

Intermediaria
amo
amas
ama
amamos
amáis
aman

Intermediaria	Classĭca
amo	amo
amas	amas
ama	amat
amamos	amamus
amáis	amatis
aman	amant

Intermediaria	Classĭca	Meridionál
tenér	tenere	têr

Strukturo

Substantivoj

Adjektivoj

Adverboj

Numeraloj

Tabelvortoj

Artikoloj

Pronomoj

Verboj

Prepozicioj

Konjunkcioj

Aglutina:
Esperanto

Se ni eĉ supozos, ke
la fina lingvo de la estontaj
generacioj estas ne Esperanto, en
ĉia okazo la vojo al tiu
ellaborota lingvo nepre
devas konduki tra Esperanto.

Esperanto
Se ni eĉ supozos
ke la fina lingvo
de la
estontaj generacioj
estas ne Esperanto

Esperanto
en ĉiu okazo
la vojo al tiu
ellaborota lingvo
nepre devas
konduki tra Esperanto

Substantivoj

(o-vortoj)

Esperanto
amiko
amikoj

Adjektivoj

(a-vortoj)

Esperanto
bona
bonaj

Esperanto
bona amiko
bonaj amikoj

Adverboj

(e-vortoj)

Esperanto
bone

Esperanto
pli

baldaŭ

Numeraloj

Esperanto
unu
unua

Tabelvortoj

Esperanto
tiu
ĉi tiu

neniu

iu
ĉiu

kiu/iu/ĉiu ajn

Esperanto
unu(j)

ambaŭ

Artikoloj

Esperanto
la

Pronomoj

Esperanto
mi, vi
ni, vi

li, ŝi¸ ĝi
ili, oni

si

Verboj

Esperanto
fari

faras, faranta, farata
faris, farinta, farita
faros, faronta, farota

farus, faru

Prepozicioj

Esperanto
ĉe

ĉirkaŭ

dank' al

Konjunkcioj

Esperanto
kaj
aŭ

Aglutina:
Speranto

Se ni eĉ suponos, ke
la fina lingvo de la esontaj
generacjoj esas ne Speranto, in
omna okazjo la vio ad tu
ellaborota lingvo infalible
debas konduci tra Speranto.

Esperanto	Speranto
Se ni eĉ supozos	Se ni eĉ suponos
ke la fina lingvo	ke la fina lingvo
de la	de la
estontaj generacioj	esontaj generacjoj
estas ne Esperanto	esas ne Speranto

Esperanto	Speranto
en ĉiu okazo	in omna okazjo
la vojo al tiu	la vio ad tu
ellaborota lingvo	ellaborota lingvo
nepre devas	infalible debas
konduki tra Esperanto	konduci tra Speranto

Esperanto	Speranto
esperi (france: espérer, ibere: esperar)	speri
esti (france: être, ibere: estar)	esi
konduto (france: conduite)	kondukto
mondo (france: monde, itale: mondo)	mundo
prononci (france: prononcer)	pronunci
supozi (france: supposer)	suponi
tuta (france: toute, itale: tutta)	tota

Esperanto	Speranto
akĉento (itale: accento)	akcento
ĉi (itale: ci)	ce
dio (itale: dio)	deo
dolĉa (itale: dolce)	dulca
esplori (itale: esplorare)	eksplori
leĝo (itale: legge)	lekso
voĉo (itale: voce)	voco

Esperanto	Speranto
aperi (angle: appear)	apari
ĉeno (angle: chain)	kateno
riĉa (angle: rich)	rika
savi (angle: save)	salvi

Analogie, anstataŭ la specife angla-devena formo birdo estas la formo fuglo, kiu estas pli simila al la germana, nederlanda, dana, norvega, sveda kaj islanda formoj.

Esperanto	Speranto
birdo (angle: bird)	fuglo

Esperanto	Speranto
serĉi (angle: search)	kveri
ŝtato (germane: Staat)	stato
tago (germane: Tag)	dago
trinki (germane: trinken)	drinki
vorto (germane: Wort)	vordo

Evitiĝas miksaj formoj, ekzemple ŝanĝo, kiu estas inter la franca change (→ [ŝanĵo]) kaj la angla change (→ [ĉanĝo]). Por preferi etimologie pli neŭtralan formon, estas ĉiuokaze la formo kambjo, kiu estas pli simila al la aliaj latinidaj lingvoj.

Esperanto	Speranto
ŝanĝo (france + angle: change)	kambjo

Esperanto	Speranto
gliti (angle: glide + germane: gleiten)	glajdi
ŝtono (germane: Stein + angle: stone)	stejno

Evitiĝas literumaĵoj.

Esperanto	Speranto
biero (germane + nederlande: bier)	biro

Esperanto	Speranto
boato (angle: boat)	bejto
teamo (angle: team)	tomo

ŝanco (internacie + france: chance)	ŝanso
fojo (france: fois)	vico
vojo (france: voie)	vio

Esperanto	Speranto
ĉu (pole: czy)	ĉi
poŝto (internacie: post + pole: poczta)	poĉto

Latin-devenaj g kaj j prononciĝas [g] kaj [j].

Esperanto	Speranto
ĝenerala	generala
paĝo	pagino

ĝusta	justa
ĵuri	juri

Radikofine, latin-devenaj e kaj i prononciĝas j.

Esperanto	Speranto
linio	linjo

familio	familjo
nacio	nacjo

Radikofine, eliziiĝinta latin-devena i reaperas.

Esperanto	Speranto
besto	bestjo
donaco	donacjo
okazo	okazjo
propra	proprja

Radikofine, asimiliĝinta latin-devena i reaperas.

Esperanto	Speranto
rilato	relacjo

Esperanto	Speranto
kaĝo	kavjo
ruĝa	rubja

Radikofine, grekisma e restas senŝanĝa.

Esperanto	Speranto
ideo	ideo

En grekismoj preferiĝas ĥ ol k.

Esperanto	Speranto
eĥo	eĥo

ĥaoso / kaoso	ĥaoso
ĥemio / kemio	ĥemio
meĥaniko / mekaniko	meĥaniko

Radikofine, latin-devena u fariĝas v, kaj latindevena b restas b.

Esperanto	Speranto
evolui	evolvi

havi	habi

Neologismoj ne bezonas esti etimologie neŭtraj, sed ilia prononco devas esti kohera.

Esperanto	Speranto
ĵus (france: juste)	ĵust

ĉarmo (internacie + france: charme)	ŝarmo

Foje, la formo en Esperanto simple estas malregula kaj fariĝas regula en Speranto.

Esperanto	Speranto
implici	impliki
konduki	konduci
pordo	porto
senco	senso

La ŝajnfinaĵoj -er-, -id- kaj -ul- estas akcentataj.

Esperanto	Speranto
cindro	cinero
ĉambro	kamero
letero	litero

Esperanto	Speranto
frida	frigida

Esperanto	Speranto
kablo	kabulo
obstaklo	obstakulo
popolo	populo
sablo	sabulo
titolo	titulo

Por eviti semantikan kolizion, origine ne-akcentata ŝajnsufikso povas mallongiĝi.

Esperanto	Speranto
tabulo	tabulo
tablo	tablo

La ŝajnfinaĵo -acj- malantaŭ la ŝajnfinaĵo -ul- estas anstataŭebla per la sufikso -um-.

Esperanto	Speranto
artikolo	artikulo
artikulacii	artikulacji = artikulumi

spegulo	spekulo
spekuli	spekulacji = spekulumi

Esperanto	Speranto
ĉapitro	kapitulo
kapitulaci	kapitulacji = kapitulumi

insulo	insulo
izoli	insulacji = insulumi

kupli	kopuli
kopulacii	kopulacji = kopulumi

La ŝajnsufikso -ĕr- de ĝermanaj vortoj laŭeble mallongiĝas al -r-.

Esperanto	Speranto
butero	butro
fingro	fingro

kelnero	kelnero
partnero	partnero

En neologismoj, ŝajnfinaĵo povas esti mallongiĝinta.

Esperanto	Speranto
-ebla	-ebla

establi	etabli
nobla	nobla
probabla	probabla

artiklo	artiklo
partiklo	partiklo

Tiam m-er, m-el kaj m-ul fariĝas mbr kaj mbl.

Esperanto	Speranto
asembli	asimbli

stumbli	stumbli

Analogie, n-er fariĝas ndr.

Esperanto	Speranto
genro	ĵendro

Substantivoj

En poezio, oni povas ellasi la finaĵon -o de substantivoj. Tiam -oj fariĝas -i.

Esperanto	Speranto
amiko	amiko amík
amikoj	amikoj amîki

Adjektivoj

En poezio, oni povas ellasi la finaĵon -j de adjektivoj.

Esperanto	Speranto
bona amiko	bona amiko bona amík
bonaj amikoj	bonaj amikoj bôna amîki

Adverboj

Esperanto	Speranto
ambaŭ	ambe
baldaŭ	balde
hieraŭ	hiere
hodiaŭ	hodje

Numeraloj

La numeralo unu fariĝas un kaj konstrastas al la tabelvorto unu. Por ordinaloj, uziĝas la sufikso -esm-.

Esperanto	Speranto
unu	un
unua	unesma

ia	una

Tabelvortoj

Tabelvortoj kun la ŝajnprefikso ki- restas samaj. Sed ti- kaj neni- fariĝas t- kaj nen-, dum i- kaj ĉi- anstataŭiĝas per un- kaj omn-.

Esperanto	Speranto
tiu	tu
ĉi tiu	ce-tu

neniu	nenu

iu	unu
ĉiu	omnu

kiu/iu/ĉiu ajn	un-kiu

La ŝajnnumeralo unu kaj la ŝajnadverbo ambaŭ estas efektive tabelvortoj.

Esperanto	Speranto
unu(j), iu(j)	unu(j)

ambaŭ	ambuj

Artikoloj

Pronomoj

Esperanto	Speranto
ci	ti
li (malŝi)	hi

Verboj

Esperanto	Speranto
diri	dici
fari	faci
iri	vadi
stari	sti

doni	di

Prepozicioj

Esperanto	Speranto
ĉirkaŭiri	cirki

ĉirkaŭ	cirk' al
anstataŭ	vic' al

Konjunkcioj

Aglutina:
Peranto

Se ni eĉam suponos, ke
la fina lingvo de la esontaj
generacjoj esas ne Speranto, in
omna okazjo la vio ad tu
ellaborota lingvo infalible
debas konduci trans Speranto.

Esperanto	Peranto
Se ni eĉ supozos	Se ni eĉam suponos
ke la fina lingvo	ke la fina lingvo
de la	de la
estontaj generacioj	esontaj generacjoj
estas ne Esperanto	esas ne Speranto

Esperanto	Peranto
en ĉiu okazo	in omna okazjo
la vojo al tiu	la vio ad tu
ellaborota lingvo	ellaborota lingvo
nepre devas	infalible debas
konduki tra Esperanto	konduci trans Speranto

Esperanto	Peranto
tago	dio
trinki	bibi
flanko	lato
helpi	adjuvi
ŝajni	simbli

Esperanto	Peranto
scii	sabi

Esperanto	Peranto
ĝangalo	ĵunglo
toŭfuo	tofuo

Substantivoj

Adjektivoj

Adverboj

Numeraloj

Tabelvortoj

Artikoloj

Pronomoj

Esperanto	Peranto
ŝi	eli
li	oli
ri	uli
ĝi/li	li

ili	ili

si	si

Esperanto	Peranto
mi	mi
ci	ti

ni	ni
vi	vi

Verboj

En poezio, la verba finaĵo -i povas roli por montri direkton, dum la tabelvorta ŝajnfinaĵo -en povas roli por montri ordonon.

Esperanto	Peranto
renkonten	incontren al la incontro, incontri
renkontu!	incontru! al la incontro!, incontren!

Prepozicioj

Esperanto	Peranto
de	de / di`*`
al	ad / a`*`
en	in / en`*`

* La prepozicioj di, a kaj en estas specife por genitivo, dativo kaj instrumentalo. Oni povas uzi anstataŭe la pli ĝeneralajn de, ad kaj in, kiuj ankaŭ estas por ablativo, alativo kaj lokativo.

Esperanto	Peranto
kun	kon

pri	de

sur	super

krom	ekscepte de
apud	late de

Konjunkcioj

Esperanto	Peranto
sed	ma
kaj	e

Intera:
Linguo

Se ni etja supponon, qŭe
la linguo fina de las essontas
generatios essan nên Speranto, in
omna occasio la vio ad tu
linguo ellavorota infallible
devan conduci trans Speranto.

[Se ni eĉa suponon, ke
la liŋgŭo fina de las esontas
ĵenerasjos esan nen Speranto, in
omna okazjo la vio ad tu
liŋgŭo ellavorota infalible
devan kondusi trans Speranto.]

Esperanto	Linguo
Se ni eĉ supozos	Se ni etja supponon [Se ni eĉa suponon]
ke la fina lingvo	qŭe la linguo fina [ke la liŋgŭo fina]
de la	de las [de las]
estontaj generacioj	essontas generatios [esontas ĵenerasjos]
estas ne Esperanto	essan nên Speranto [esan nen Speranto]

Esperanto	Linguo
en ĉiu okazo	in omna occasio [in omna okazjo]
la vojo al tiu	la vio ad tu [la vio ad tu]
ellaborota lingvo	linguo ellavorota [liŋgŭo elavorota]
nepre devas	infallible devan [infalible devan]
konduki tra Esperanto	conduci trans S-o [kondusi trans Speranto]

ce kaj ci prononciĝas [se] kaj [si] (tra bruo: [ce] kaj [ci]), dum ca, co kaj cu prononciĝas kun [k]. Por [sa], [so] kaj [su] (tra bruo: [ca], [co] kaj [cu]), skribiĝas ça, ço kaj çu. Por [ke] kaj [ki] skribiĝas qŭe kaj qŭi.

Prononco

Esperanto	Linguo
amiko	amico [amiko]
amike	amiqŭe [amike]

paco	paço [paso] [paco]
pace	pace [pase] [pace]

teraso	terraço [teraso] terracĕo [terace-o]

ge kaj gi prononciĝas [ĵe] kaj [ĵi] (tra bruo: [dze] kaj [dzi]), dum ga, go kaj gu prononciĝas kun [g]. Por [ĵa], [ĵo] kaj [ĵu] (tra bruo: [dza], [dzo] kaj [dzu]), skribiĝas ja, jo kaj ju. Por [ge] kaj [gi] skribiĝas gŭe kaj gŭi.

Esperanto	Linguo
ligo	ligo [ligo]
ligi	ligŭi [ligi]

leĝo	lejo [leĵo] [ledzo]
leĝe	lege [leĵe] [ledze]

plaĝo	plajo [plaĵo] plagĭo [pladzi-o]

Antaŭ vokalo, qu kaj gu prononciĝas kun [ŭ] (tra bruo: (ne-akcentata) [u]).

Esperanto	Linguo

akvo	aquo [akŭo] [aku-o]

lingvo	linguo [liŋgŭo] [lingu-o]

ti antaŭ vokalo prononciĝas [sj] (tra bruo: [ŧi]). tĭ kaj tĕ skribiĝas ç kaj prononciĝas [s] (tra bruo: [ŧi] respektive [ŧe]).

Esperanto	Linguo
spaco	spatio [spasjo] [spaŧi-o]

placo	plaço platĕo [plaso] [plaŧe-o]

beleco	belleço bellïtĭo [beleso] [beleŧi-o]

dĭ skribiĝas j kaj prononciĝas [ĵ] (tra bruo: [đi]).

Esperanto	Linguo
radio	rajo radjo [raĵo] [rađi-o]

Radikofina b skribiĝas v kaj prononciĝas [v] (tra bruo: [b]). bĕ skribiĝas j kaj prononciĝas [ĵ] (tra bruo: [ƀe]).

Esperanto	Linguo
skribi	scrivi [skrivi] scribi [skribi]

ruĝa	ruja [ruĵa] rubĕa [ruƀe-a]

Postvokala i prononciĝas [j]. Komence de radiko, i skribiĝas j kaj prononciĝas [ĵ] (tra bruo: [j]).

Esperanto	Linguo
majo	maio [majo]

justa	justa [ĵusta] iusta [justa]

Radikofine, u skribiĝas v malantaŭ l kaj prononciĝas [v] (tra bruo: [u]).

Esperanto	Linguo
evolui	evolvi [evolvi] evolui [evolu-i]

Estas serio da ne-akcentataj ŝajnfinaĵoj. Ili portas hoketon. Anstataŭ ili akcentiĝas la silabo antaŭ ĝi.

Esperanto	Linguo
tenera	tenĕra [tene-ra]

klasika	classĭca [klasi-ka]

rapida	rapĭda [rapi-da]

facila	facĭla [fasi-la]

regulo	regŭlo [regu-lo]

En nc (nqŭ) kaj ng, n prononciĝas [ŋ].

Esperanto	Linguo
lingvo	linguo [liŋgŭo] [lingu-o]

Duoblaj konsonantoj prononciĝas unuoble.

Esperanto	Linguo
tero	terro [tero]

ili	illi [ili]

Esperanto	Linguo
maso	masso [maso]
rozo	roso [rozo]

x

Esperanto	Linguo
teksto	texto [testo] [teksto]
ekzemplo	exemplo [ezemplo] [egzemplo]

Grekismoj

Esperanto	Linguo
akso	axo [akso]
himno	hymno [himno]
zono	zono [zono]

mobilizi	mobilizi [mobilizi]

Esperanto	Linguo
frazo	phraso [frazo]
temo	themo [temo]
eĥo	echo [eko]
ritmo	rhythmo [ritmo]

Malkiel en latinidaj vortoj, grekida radikofina vokalo portas la akcenton.

Esperanto	Linguo
burokratio	burocratio [burokratio]
ideo	idea [idea]

Substantivoj

La finaĵo por la pluralo estas -s.

Esperanto	Linguo
domoj	domos

Adjektivoj

Esperanto	Linguo
altaj domoj	domos altas

Adverboj

Numeraloj

La numeralo naŭ fariĝas nou [noŭ].

Esperanto	Linguo
naŭ	nou [noŭ]

Tra bruo, la numeralo sex [ses] prononciĝas [sis].

Esperanto	Linguo
ses	sex [ses] [sis]

Por ordinaloj uziĝas la sufikso -esĭm-. Kiel substantivo, ĝi signifas -on-. Ne uziĝas plu la sufikso -op-.

Esperanto	Linguo
tria	triesĭma [triezi-ma]
triono	triesĭmo [triezi-mo]

triopo	trio [trio]

Esperanto	Linguo
kvardek	quardec
kvardekoj	quardecos
kvar dekoj	quar decos

Tabelvortoj

La tabelvorta ŝajnsufikso -en anstaŭiĝas per la prepozicio ad kaj la tabelvorta ŝajnsufikso -e.

Esperanto	Linguo
kien	ad qŭie [ad kie]

Esperanto	Linguo
kiu	qŭiu [kiu]

kiam	qŭian (~~qŭiam~~) [kian]
kiom	qŭiam (~~qŭiom~~) [kiam]

kiel	qŭiem (qŭiel) [kiem]
kies	qŭius (qŭies) [kius]

Esperanto	Linguo
tiu	tu [tu]
ĉi tiu	ce-tu [setu]

neniu	nenu [nenu]

iu	unu [unu]
ĉiu	omnu [omnu]

kiu/iu/ĉiu ajn	un-qŭiu [uŋkju]

La tabelvorto nene ("neniel") uziĝas kiel modifilo en mallonga formo: nên.

Esperanto	Linguo
neniel	nene
ne (modifilo)	nên

Artikoloj

En la pluralo, la difina artikolo estas las.

Esperanto	Linguo
la domoj	las domos

En poezio, la prepozicioj de/di, ad/a kaj in/en asmimiliĝas kun la difina artikolo.

Esperanto	Linguo
de la	de/di la dêl
al la	ad/a la âl
en la	in/en la nêl

de la (-j)	de/di las dês
al la (-j)	ad/a las âs
en la (-j)	in/en las nês

Pronomoj

Esperanto	Linguo
ŝi(a)	elli(a) [eli(-a)]
li(a)	olli(a) [oli(-a)]
ri(a)	ulli(a) [uli(-a)]
ĝi(a)/li(a)	li(a)

ili(a)	illi(a) [ili(-a)]

si(a)	si(a)

Verboj

Esperanto	Linguo
renkontas	incontran
renkontis	incontrin
renkontos	incontron

renkontus	incontrun

renkontu	incontren

Prepozicioj

Tra bruo, la prepozicio a uziĝas por la indiki la rektan objekton. (Tiam uziĝas ad antaŭ vokalo.) Kiam la rekta objekto staras antaŭ la subjekto de la frazo, ne uzi la tra-bruan a estas evitinde.

Esperanto	Linguo
Mi vidas Karlan.	Mi vidan Carla. Mi vidan a Carla.
Karlan mi vidas.	~~Carla mi vidan.~~ A Carla mi vidan.

Mi vidas alian domon.	Mi vidan altra domo. Mi vidan ad altra domo.
Alian domon mi vidas.	~~Altra domo mi vidan.~~ Ad altra domo mi vidan.

Konjunkcioj

Intera:
Lingue

Si nu etja supponon, qŭe
la lingue fina de las essontas
generaties essan nôn Sperante, in
omna occasie la vie ad ti
lingue ellavorota infalliblo
devan conduçu trans Sperante.

[Si nu eĉa suponon, ke
la liŋgŭe fina de las esontas
ĵenerasjes esan non Sperante, in
omna okazje la vie ad ti
liŋgŭe ellavorota infaliblo
devan kondusu trans Sperante.]

Esperanto	Lingue
Se ni eĉ supozos	Si nu etja supponon [Si nu eĉa suponon]
ke la fina lingvo	qŭe la lingue fina [ke la liŋgŭe fina]
de la	de las [de las]
estontaj generacioj	essontas generaties [esontas ĵenerasjes]
estas ne Esperanto	essan nôn Sperante [esan non Sperante]

Esperanto	Lingue
en ĉiu okazo	in omna occasie [in omna okazje]
la vojo al tiu	la vie ad ti [la vie ad ti]
ellaborota lingvo	lingue ellavorota [liŋgŭe elavorota]
nepre devas	infalliblo devan [infaliblo devan]
konduki tra Esperanto	conduçu trans S-e [kondusu trans Sperante]

Prononco

-o/-u ←→ -e/-i

Esperanto	Lingue
lingvo	lingue [liŋgŭe] [liŋgu-e]

kiu	qui [kŭi]

certe	certo [serto] [certo]

ci	tu [tu]

Substantivoj

Adjektivoj

Adverboj

Numeraloj

Tabelvortoj

Esperanto	Lingue
kiu	qui [kŭi]

kiam	quan [kŭan]
kiom	quam [kŭam]

kiel	quom [kŭom]
kies	quis [kŭis]

Esperanto	Lingue
tiu	ti [ti]
ĉi tiu	ce-ti [seti]

neniu	noni [noni]

iu	uni [uni]
ĉiu	omni [omni]

kiu/iu/ĉiu ajn	un-qui [uŋkŭi]

Artikoloj

Pronomoj

Esperanto	Lingue
ŝi(a)	ellu(a)
li(a)	ollu(a)
ri(a)	ullu(a)
ĝi(a)/li(a)	lu(a)

ili(a)	ilu(a)

si(a)	su(a)

Esperanto	Lingue
mi(a)	mu(a)
ci(a)	tu(a)

ni(a)	nu(a)
vi(a)	vu(a)

Prepozicioj

Konjunkcioj

Intera:
Lingua

Si nos etja supponerá, qŭe
la lingua finale de las futuras
generationes sîa nôn Sperante, in
omna occasione la via ad illi
lingua elavorenda infallibilmente
deve conducĕre trans Sperante.

[Si nos eĉa suponera', ke
la liŋgŭa finale de las futuras
ĵenerasjones sia non Sperante, in
omna okazjone la via ad ili
liŋgŭa elavorenda infalibilmente
deve konduse-re trans Sperante.]

Esperanto	Lingua
Se ni eĉ supozos	Si nos etja supponerá [Si nos eĉa suponera']
ke la fina lingvo	qŭe la lingua finale [ke la liŋgŭa finale]
de la	de las [de las]
estontaj generacioj	futuras generationes [futuras ĵenerasjones]
estas ne Esperanto	sîa nôn Sperante [sia non Sperante]

Esperanto	Lingua
en ĉiu okazo	in omna occasione [in omna okazjone]
la vojo al tiu	la via ad illi [la via ad ili]
ellaborota lingvo	lingua elavorenda [liŋgŭa elavorenda]
nepre devas	infallibilmente deve [infalibilmente deve]
konduki tra Esperanto	conducĕre trans S-e [konduse-re trans Sperante]

Substantivoj

Nomoj kaj sciencaj terminoj estas pruntitaj el la latina nominativo.

Esperanto	Lingua
Marso	Mars

dato	datum
datumoj	data

En la nomoj de la tagoj de la semajno uziĝas la ablativaj formoj.

Esperanto	Lingua
lundo	lunadie
marto	martedie
merkredo	mercuriodie
ĵaŭdo	jovedie
vendredo	veneredie
sabato	saturnodie
dimanĉo	dominodie

Substantivoj estas pruntitaj el la latina ablativo.

Esperanto	Lingua
pano	pane
rano	rana

Latinaj -u kaj -i fariĝas -o kaj -e. En skriba lingvo, oni povas uzi la originajn finaĵojn.

Esperanto	Lingua
mano	mano manu
maro	mare mari

La ŝajnfinaĵoj -ĭn- kaj -ĭt eliziiĝas, se ĝi ne ekzistas en la latina nominativo.

Esperanto	Lingua
homo	home homĭne [homi-ne]
lumo	lume lumĭne [lumi-ne]
nomo	nome nomĭne [nomi-ne]
sango	sangue sanguĭne [sangu-ine]

limo	lime limĭte [limi-te]

La finaĵoj -ione, -o, -ore kaj -ura

La grekismaj ŝajnfinaĵoj -i, -ia, -a, -e havas signifojn similajn al la ŝajnfinaĵoj -ione, -o, -ore, -ura.

Esperanto	Lingua
"lumskribado", fotografado	photographi
"lumskribmaniero", fotografio	photographia
"lumskribanto", fotografisto	photographa
"lumskribaĵo", fotografaĵo	photographe

"starado", stacio	statione
"starmaniero", staro	stato
"staranto", statoro	statore
"staraĵo", staturo	statura

Adjektivoj

Adjektivoj estas pruntitaj el la latina ablativo de in-genro.

Esperanto	Lingua
bona	bona
fidela	fidele

universa	universale
stela	stellare

Esperanto	Lingua
pli bona	mâs bona mağĭs bona
plej bona	la max bona

Adverboj

Esperanto	Lingua
sole	solamente

Numeraloj

Tabelvortoj

Esperanto	Lingua
kiam	quo quando (Lingue: (quan))
kiom	quo quanto (Lingue: (quam))
kial	quo quare (Lingue: (qual))
kiel	quo quomo (Lingue: (quom))

kies	qua quius (Lingue: (quis))

Esperanto	Lingua
tiu	illi [ili]
ĉi tiu	quilli [kŭili]

neniu	nilli [nili]

iu	uni [uni]
ĉiu	omni [omni]

kiu/iu/ĉiu ajn	un-qui [uŋkŭi]

Esperanto	Lingua
kia	qua quale
ĉi tia	quilla tale

kie	quo uvi
ĉi tie	quillo ivi

kiom	quo quanto
ĉi tiom	quillo tanto

Esperanto	Lingua
ne	nillo no (frazo), nôn (modifilo)
nenio	nille nîl

Artikoloj

Pronomoj

Esperanto	Lingua
ŝi(a)	elle(a)
li(a)	olle(a)
ri(a)	ulle(a)
ĝi(a)/li(a)	le(a) (de)le

ili(a)	les(sa) (de)les

si(a)	se(a)

Esperanto	Lingua
mi(a)	me(a)
ci(a)	te(a)

ni(a)	nos(sa)
vi(a)	vos(sa)

En skriba lingvo, la nominativoj de me kaj te havas apartajn formoj.

Esperanto	Lingua
mi, min	eo, me
ci, cin	tu, te

Verboj

Infinitivo

Esperanto	Lingua
iri	ire

ami	amare
vidi	videre
aŭdi	audire

venki	vincĕre

Imperativo

Esperanto	Lingua
amu!	ama(te)!
vidu!	vide(te)!
aŭdu!	audi(te)!

venku!	vince(te)!

Imperfekto

Esperanto	Lingua
-as	-
-is	-va
-os	-rá

(ke) -u	-a`*`
(se/do) -us	-ría

* -aa fariĝas -e: amaa → ame.

Origine, la finaĵo -á en -rá estas fakte la mallonga formo hâ ("havas") sen h.

Esperanto	Lingua
amas	ama
vidas	vide
aŭdas	audi

venkas	vince

Esperanto	Lingua
amis	amava
vidis	videva
aŭdis	audiva

venkis	vinceva

Esperanto	Lingua
amos	amará
vidos	viderá
aŭdos	audirá

venkos	vincerá

Esperanto	Lingua
(ke) amu	ame
(ke) vidu	videa
(ke) aŭdu	audia

(ke) venku	vincea

Esperanto	Lingua
(se/do) amus	amaría
(se/do) vidus	videría
(se/do) aŭdus	audiría

(se/do) venkus	vincería

Pasivo

Verboj je -ár kaj -ír havas pasivan participon je -ata kaj -ita. Verboj je -ér havas pasivan participon je -ĭta.

Esperanto	Lingua
amata	amata
vidata	vidĭta
aŭdata	audita

venkata	vincĭta

Esperanto	Lingua
estas amata	sta amata
estas amita	veni amata
estas amota	vâ amata

Perfekto

Esperanto	Lingua
estas aminta	hâ amato
estas vidinta	hâ vidĭto
estas aŭdinta	hâ audito

estas venkinta	hâ vincĭto

Esperanto	Lingua
estis aminta	haveva amato
estis vidinta	haveva vidĭto
estis aŭdinta	haveva audito

estis venkinta	haveva vincĭto

Esperanto	Lingua
estos aminta	hará amato
estos vidinta	hará vidĭto
estos aŭdinta	hará audito

estos venkinta	hará vincĭto

Malregulaj Verboj

Esperanto	Lingua
esti	sêr essĕre

estas	ês esse
estis	êra esseva
estos	será esserá

(ke) estu	sîa essia
(se/do) estus	sería essería

Esperanto	Lingua
havi	hâr havere

havas	hâ have

Esperanto	Lingua
iri	îr ire

iras	vâ vade
iris	îa iva
iros	irá

(ke) iru	vadea
irus	iría

Esperanto	Lingua
fari	fâr facĕre

faras	fâ face

Prepozicioj

Konjunkcioj

Fleksia:
Intermediaria

Si nos etja supponerêmos, qŭe
la lingua finál de las futuras
generationes sîa nôn Sperante, in
omna occasión la via ad illi
lingua elavorenda infallibilmente
deve conducér trans Sperante.

[Si nos eĉa suponeremos, ke
la liŋgŭa final' de las futuras
ĵenerasjones sia non Sperante, in
omna okazjon' la via ad ili
liŋgŭa elavorenda infalibilmente
deve konduser' trans Sperante.]

Esperanto	Intermediaria
Se ni eĉ supozos	Si nos etja supponerêmos [Si nos eĉa suponeremos]
ke la fina lingvo	qŭe la lingua finál [ke la liŋgŭa final']
de la	de las [de las]
estontaj generacioj	futuras generationes [futuras ĵenerasjones]
estas ne Esperanto	sîa nôn Sperante [sia non Sperante]

Esperanto	Intermediaria
en ĉiu okazo	in omna occasión [in omna okazjon']
la vojo al tiu	la via ad illi [la via ad ili]
ellaborota lingvo	lingua elavorenda [liŋgŭa elavorenda]
nepre devas	infallibilmente deve [infalibilmente deve]
konduki tra Esperanto	conducér trans S-e [konduser' trans Sperante]

Prononco

Vortofina e eliziiĝas nur post sufiksoj, kiuj finiĝas je intervokala r, l, n aŭ t.

Esperanto	Intermediaria
facila	fâcil
facile	facilmente

stela	stellár
stelaj	stellares

Sufiksofina t fariĝas d.

Esperanto	Intermediaria
universitato	universidád
universitato	universidades

estu (vij)!	sêd!

flanko	lado

Elizioj

h estas muta, krom en trabrua prononco.

Esperanto	Intermediaria
horo	hora [ora] [hora]

Esperanto	Intermediaria
pinto, punto	pûnto punc̆to

Esperanto	Intermediaria
trajno	trâino trağino
majstro	mâistro mağistro

Esperanto	Intermediaria
kostas	côsta con̆sta
lando	paés pağen̆se

Esperanto	Intermediaria
avantaĝo	avantâjo avantat̯jc̆o [avantaĵo] [avantađi-o]
formaĝo	formâjo format̯jc̆o [formaĵo] [formađi-o]
kuraĝo	corâjo corat̯jc̆o [koraĵo] [korađi-o]
mesaĝo	missâjo missat̯jc̆o [misaĵo] [misađi-o]
pejzaĝo	paesâjo pağen̆sat̯jc̆o [paezaĵo] [paezađi-o]
vilaĝo	villâjo villat̯jc̆o [vilaĵo] [vilađi-o]
vojaĝo	viâjo viat̯jc̆o [viaĵo] [viađi-o]

Esperanto	Intermediaria
konto	cônto comp̆ŭto

Esperanto	Intermediaria
hospitalo	hotêlo hos̆p̆ĭtello
posttagmezo	po-meridio pos̆-meridio

Esperanto	Intermediaria
mi banas	bânio bal̮nĕo

Esperanto	Intermediaria
parabolo	parabŏla

paroli	parlár parăv̆ŏlare

b konserviĝas antaŭ la ŝajnfinaĵo -il.

Esperanto	Intermediaria
movebla	môbil [mobil]
probabla	probâbil [probabil]
stabila	stâbil [stabil]

Substantivoj

Adjektivoj

Esperanto	Intermediaria
pli bona	mâs bona meliore
plej bona	la max bona optima

Adverboj

Esperanto	Intermediaria
alte	altamente alto
certe	certamente certo
klare	claramente claro
nur	solamente solo

plu	mâis mağis

Malregulaj Adverboj

Esperanto	Intermediaria
bone	bonamente bene

Numeraloj

Esperanto	Intermediaria
unu	un uno
du	du duo
tri	tri tres
kvar	quatt quattro
kvin	cinc cinque

Esperanto	Intermediaria
ses	sex
sep	sep septe
ok	oc octo
naŭ	nou nove
dek	dec dece

Ekzistas malregulaj sinonimoj por la ordinaloj.

Esperanto	Intermediaria
unua	unesĭma prima
dua	duesĭma secunda
tria	triesĭma treesĭma, tertia
kvara	quattesĭma quattresĭma, quarta
kvina	cincesĭma cinquesĭma, quinta

Esperanto	Intermediaria
sesa	sexesĭma sexta
sepa	sepesĭma septesĭma, septĭma
oka	ocesĭma octesĭma, octava
naŭa	nouesĭma novesĭma, nona
deka	decesĭma decĭma

Anstataŭ sufikseca -dek uziĝas -anta.

Esperanto	Intermediaria
kvardekoj	quarantos
kvar dekoj	quar decos

Esperanto	Intermediaria
dudek	duanta
tridek	trianta treanta
kvardek	quattanta quattranta
kvindek	cincanta cinquanta
sesdek	sexanta
sepdek	sepanta septanta
okdek	ocanta octanta
naŭdek	nouanta novanta

Tabelvortoj

Artikoloj

Intermediaria havas ne-difinan artikolon: una.

Esperanto	Intermediaria
domo	una domo
domoj	unas domos

Pronomoj

Esperanto	Intermediaria
ami cin	amâr-te

Verboj

Imperfekto

Esperanto	Intermediaria
mi	-`*`
ci	-s
li	-

ni	-mos
vi	-'is
ili	-n

* En la mi-as- kaj mi-is-formoj, radikofina vokalo fariĝas -o: ama → amo, vide → vido, audi → audo.

Esperanto	Intermediaria
mi amas	amo
ci amas	amas
li amas	ama

ni amas	amamos
vi amas	amáis
ili amas	aman

Esperanto	Intermediaria
mi amis	amavo
ci amis	amavas
li amis	amava

ni amis	amavamos
vi amis	amaváis
ili amis	amavan

Esperanto	Intermediaria
mi amos	amaró
ci amos	amarás
li amos	amará

ni amos	amarêmos
vi amos	amaréis
ili amos	amarán

Esperanto	Intermediaria
(ke) mi amu	ame
(ke) ci amu	ames
(ke) li amu	ame

(ke) ni amu	amemos
(ke) vi amu	améis
(ke) ili amu	amen

En la as-tempo, radikofina i fariĝas e, dum en la pasiva participo, radikofina e fariĝas i.

Esperanto	Intermediaria
li vidas	vide
vidata	vidida

li aŭdas	aude
aŭdita	audida

Subjunktivo

En skriba lingvo, la formo de la volitivo (ke-u-modo) de Lingua uziĝas nur por realigeblaj situacioj. (Tiu volitivo estas analizebla kiel ke-as-tempo.) Por ne-realigeblaj situacioj uziĝas la ke-is-tempo. (Tiu volitivo estas origine estas la ke-intis-tempo.) En parola lingvo, uziĝas la is-tempo.

Esperanto	Intermediaria
(ke maleble) mi amu	amavo amâsse
(ke maleble) ci amu	amavas amâsses
(ke maleble) li amu	amava amâsse

(ke maleble) ni amu	amavamos amássemos
(ke maleble) vi amu	amaváis amâsseis
(ke maleble) ili amu	amavan amâssen

Perfekto

Esperanto	Intermediaria
mi amintas	hô amado
mi amintis	havevo amado
mi amintos	haró amado

En skriba lingvo, ekzistas verbaj formoj por la intas- kaj la intis-tempo. En parola lingvo, uziĝas kunmetitaĵoj kun hâr.

Esperanto	Intermediaria
mi amintas	hô amado amái
ci amintas	hâs amado amâste
li amintas	hâ amado amáu

ni amintas	hêmos amado amâmos
vi amintas	hêis amado amâstes
ili amintas	hân amado amâron

Esperanto	Intermediaria
mi amintis	havevo amado amâra
ci amintis	havevas amado amâras
li amintis	haveva amado amâra

ni amintis	havevamos amado amáramos
vi amintis	haveváis amado amârais
ili amintis	havevan amado amâran

Esperanto	Intermediaria
(ke) mi amintas	havea amado amár
(ke) ci amintas	haveas amado amâres
(ke) li amintas	havea amado amár

(ke) ni amintas	haveámos amado amáremos
(ke) vi amintas	haveáis amado amâreis
(ke) ili amintas	havean amado amâren

Esperanto	Intermediaria
(ke) mi amintis	havevo amado amâsse
(ke) ci amintis	havevas amado amâsses
(ke) li amintis	haveva amado amâsse

(ke) ni amintis	havevamos amado amássemos
(ke) vi amintis	haveváis amado amâsseis
(ke) ili amintis	havevan amado amâssen

Kondicionalo

Esperanto	Intermediaria
(se eble) mi amus	amaría
(se eble) ci amus	amarías
(se eble) li amus	amaría

(se eble) ni amus	amaríamos
(se eble) vi amus	amaríais
(se eble) ili amus	amarían

En skriba lingvo, la ke-intis-tempo uziĝas por la se-us-modo por ne-realigeblaj situacioj.

Esperanto	Intermediaria
(se maleble) mi amus	amaría amâsse
(se maleble) ci amus	amarías amâsses
(se maleble) li amus	amaría amâsse

(se maleble) ni amus	amaríamos amássemos
(se maleble) vi amus	amaríais amâsseis
(se maleble) ili amus	amarían amâssen

La skribaj ke-intis-formoj foje erare uziĝas por realigeblaj volitivoj.

Esperanto	Intermediaria
(se eble) mi amus	amaría ~~amâsse~~

Malregulaj Verboj

Esperanto	Intermediaria
mi estas	sô
ci estas	êres
li estas	ês

ni estas	sômos
vi estas	sêis
ili estas	sôn

Esperanto	Intermediaria
mi estintas	hô sido fui
ci estintas	hâs sido fuiste
li estintas	hâ sido fue

ni estintas	hêmos sido fuimos
vi estintas	hêis sido fuistes
ili estintas	hân sido fueron

Esperanto	Intermediaria
mi havas	hô
ci havas	hâs
li havas	hâ

ni havas	hêmos
vi havas	hêis
ili havas	hân

Esperanto	Intermediaria
(ke) mi havu	havea

mi havis	haveva
mi havos	haró

mi havus	haría

Esperanto	Intermediaria
mi iras	vô
ci iras	vâs
li iras	vâ

ni iras	vâmos
vi iras	vâis
ili iras	vân

Por la perfektaj formoj de îr uziĝas la verbo sêr.

Esperanto	Intermediaria
mi irintas	hô ido fui

Esperanto	Intermediaria
mi faras	fô
ci faras	fâs
li faras	fâ

ni faras	fâmos
vi faras	fâis
ili faras	fân

Prepozicioj

Konjunkcioj

Esperanto	Intermediaria
aŭ	au aud
kaj	e ed
sed	ma mağĭs̆

Fleksia:
Classĭca

Si nos etiam supponerabemus, qŭe
la lingua finale de las futuras
generationes sîat nôn Sperante, in
omna occasione la via ad illi
lingua elaborenda infallibilemente
debet conducĕre trans Sperante.

[Si nos eti-am supponerabemus, ke
la liŋgu-a finale de las futuras
generationes siat non Sperante, in
omna okkasione la via ad illi
liŋgu-a elaborenda infallibilemente
debet konduke-re trans Sperante.]

Esperanto	Classĭca
Se ni eĉ	Si nos etiam
supozos	supponerabemus
ke la fina lingvo	qŭe la lingua finale
de la	de las
estontaj generacioj	futuras generationes
estas ne Esperanto	sîat nôn Sperante

Esperanto	Classĭca
en ĉiu okazo	in omna occasione
la vojo al tiu	la via ad illi
ellaborota lingvo	lingua elaborenda
nepre devas	infallibilemente debet
konduki tra Esperanto	conducĕre trans S-e

Prononco

c, g

Esperanto	Classĭca
centro	centro [kentro]

genro	genĕro [gene-ro]

b

Esperanto	Classĭca
havi	habere [habere]

v

Esperanto	Classĭca
neĝo	nive [niŭe]
vino	vino [ŭino]
Saluton!	Salve! [salŭe]

i

Esperanto	Classĭca
jam	iam [iam]
justa	iusta [iusta]

ī

Duoblaj vokaloj en finaĵoj estas skribataj kun makrono.

Esperanto	Classĭca
mi amintas	amavī amavii [amaŭi-i]

ss, s

Esperanto	Classĭca
maso	massa [massa]
rozo	rosa [rosa]

Grekismoj

Esperanto	Classĭca
sistemo	systema [sistema] [systema]

fazo	phase [fase] [phase]
teorio	theoria [teoria] [theoria]
karaktero	charactĕre [karakte-re] [kharakte-re]

Elizioj

c̆

Esperanto	Classĭca
aŭtoro	autore auc̆tore

n̆

Esperanto	Classĭca
bildo	pictura pin̆ctura

Substantivoj

Anstataŭ la nominativa formo, pruntiĝas la ablativa formo de nomoj kaj terminoj.

Esperanto	Classĭca
Marso	Marte

dato	dato

Adjektivoj

Adverboj

Numeraloj

Uziĝas la skribaj/tra-bruaj formoj de Intermediaria.

Esperanto	Classĭca
kvar	quattro

Por unu, du, tri uziĝas la latinaj in-genraj formoj: uno → una, duo → dua, tres → tria. (Anstataŭ latina due uziĝas dua, analogie al una kaj tria.)

Esperanto	Classĭca
unu	una
du	dua
tri	tria

tria	triesĭma tertia

tridek	trianta

Tabelvortoj

Esperanto	Classĭca
tiu	illi
ĉi tiu	quilli eccu-illi

neniu	nilli

iu	uni alĭ-qui
ĉiu	omna qui-que

kiu/iu/ĉiu ajn	un-qui qui-cum-que

Esperanto	Classĭca
ĉi tiel, jes	sic Intermediaria: sî
ĉi tie	hoc Intermediaria: ivi
ĉi tiam, nun	nunc Intermediaria: nûn, âl hora

ĉiam	semper Intermediaria: sempre

Artikoloj

Classĭca havas nur difinan artikolon.

Esperanto	Classĭca
la domo	la domo
domo	domo

Pronomoj

Verboj

Infinitivo

Nemalmultaj infinitivoj je -ér kaj -ír perdas sian akcenton. (En la Latina, nemalofte e kaj i interŝanĝiĝas aŭ ambiguiĝas.)

Esperanto	Classĭca
ami	amare
vidi	videre
aŭdi	audire
legi	legĕre
kapti	capĭre

(En la Latina, ĭ-verboj havas la radikofinon e en la infinitivo. Do capire fariĝas capere.)

Imperfekto

(Classĭca ignoras la latinan os-tempon kaj anstataŭe uzas la latinidan os-tempon (t.e. je -abeo, -abes, ktp.).)

Esperanto	Classĭca
-as	-
-is	-ba
-os	-rabe

(ke) -as	-a
(ke) -is	-ra

(do) -us	-riba

Esperanto	Classĭca
mi	- -m`*`
ci	-s
li	-t

ni	-mus
vi	-tis
ili	-nt`**`

* En la mi-as-formoj, radikofina vokalo konserviĝas en verboj je -ere, -ire kaj -ĭre: vido → video, audo → audio, capo → capio. (En la Latina, ĕ-verboj havas la radikofinon i en la as-formoj.)

** -nt fariĝas -ent (-unt en la Latina) post radikofina i/ĭ: ~~audint~~ → audient, ~~capint~~ → capient. (Analogie, legent fariĝas legunt en la Latina.)

La ke-is-tempo baziĝas sur la infinitivo.

Esperanto	Classĭca
(ke) mi amis	amarem
(ke) ci amis	amares
(ke) li amis	amaret

(ke) ni amis	amaremus
(ke) vi amis	amaretis
(ke) ili amis	amarent

(La latina gramatiko konas nek ke-os-tempon nek ke-intos-tempon. Anstataŭe, ĝi havas intos-tempon kaj ke-intas-tempon, kiuj suspektinde similas al la latinida (ibera) ke-os-tempo. Evitante tiun konfuzon, Classĭca uzas la kondicionalon (t.e. la do-us-modon je -ibam, -ibas ktp.) anstataŭe, kiu ne ekzistas en la Latina.)

Esperanto	Classĭca
amanta	amante
vidanta	vidente
aŭdanta	audiente
leganta	legente
kaptanta	capiente

Perfekto

Esperanto	Classĭca
-intas	-v
(ke) -intas`*`	-vĕrĕ

-intis	-vĕra
(ke) -intis`**`	-visse

* (En la Latina, uziĝas -veri anstataŭ -vere: amāverimus.)

** La ke-intis-tempo uziĝas kiel se-us-modo por ne-realigeblaj situacioj.

Esperanto	Classĭca
mi (-intas)	-ī -ii
ci (-intas)	-isti
li (-intas)	-it

ni (-intas)	-imus
vi (-intas)	-istis
ili (-intas)	-erunt

Esperanto	Classĭca
mi amintas	amavī amavii
ci amintas	amavisti
li amintas	amavit

ni amintas	amavimus
vi amintas	amavistis
ili amintas	amaverunt

Esperanto	Classĭca
mi amintis	amavĕram
ci amintis	amavĕras
li amintis	amavĕrat

ni amintis	amaveramus
vi amintis	amaveratis
ili amintis	amavĕrant

Esperanto	Classĭca
(se) mi amus	amavissem
(se) ci amus	amavisses
(se) li amus	amavisset

(se) ni amus	amavissemus
(se) vi amus	amavissetis
(se) ili amus	amavissent

Pasivo

Samkiel verboj je -ire, la verboj je -ĭre kaj -ĕre havas pasivan participon je -ĭta. Tiu -ĭta asimiliĝas al la verba radiko: capta (capĭta).

Esperanto	Classĭca
amata/-ita	amata
vidata/-ita	visa (vidĭta)
aŭdata/-ita	audita
legata/-ita	lecta (legĭta)
kaptata/-ita	capta (capĭta)

Rezultantaj bt kaj gt fariĝas pt kaj ct: scripta (scribĭta), lecta (legĭta). Ankaŭ ht fariĝas ct: tracta (trahĭta).

acta (agĭta), aperta (aperita → aperĭta), canta (canĭta), capta (capĭta), colta (colĭta), coperta (coŏperita → coŏperĭta), dicta (dicĭta), ducta (ducĭta), facta (facĭta), flicta (fligĭta), functa (fungĭta), iacta (iacĭta), lecta (legĭta), puncta (pungĭta), rapta (rapĭta), recta (regĭta), salta (salĭta), sancta (sancita → sancĭta), scripta (scribĭta), sepulta (sepelita → sepělĭta), specta (spicĭta → spïcĭta), tecta (tegĭta), tenta (tenĭta), tracta (trahĭta), uncta (ungĭta), vecta (vehĭta), venta (venita → venĭta)

Malregule, kelkaj rezultantaj nct fariĝas ct: ~~tancta~~ → tacta (tangĭta → tan̆gĭta).

ficta (fingĭta → fin̆gĭta), fracta (frangĭta → fran̆gĭta), picta (pingĭta → pin̆gĭta), pista (pinsĭta → pin̆sĭta), tacta (tangĭta → tan̆gĭta), victa (vincĭta → vin̆cĭta)

d kaj t fariĝas s kaj ss: casa (cadĭta), passa (patĭta). Post konsonanto, ss skribiĝas s: ~~verssa~~ → versa (vertĭta). Rezultanta ts fariĝas ss: ~~mitsa~~ → missa (mittĭta). cs skribiĝas x: ~~flecsa~~ → flexa (flectĭta).

casa (cadĭta), censa (candĭta → cändĭta), cussa (cutĭta), fensa (fendĭta), flexa (flectĭta), laesa (laedĭta), missa (mittĭta), nexa (nectĭta), pansa (pandĭta), passa (patĭta), pensa (pendĭta), plausa (plaudĭta), plosa (plodĭta), prensa (prendĭta), rasa (radĭta), scansa (scandĭta), sensa (sentita → sentĭta), sponsa (spondĭta), vasa (vadĭta), visa (vidĭta), versa (vertĭta)

Malregule, kelkaj d fariĝas ss anstataŭ s.

cessa (cadĭta → cätĭta), gressa (gradĭta → grätĭta), sessa (sedĭta → setĭta)

ll kaj rr asimiliĝas kun ĭt al ls kaj rs. Simile, rg asimiliĝas kun ĭt al rs.

falsa (fallĭta), cursa (currĭta), mersa (mergĭta), tersa (tergĭta), pulsa (pellĭta → pěllĭta)

Radikofina postkonsonanta u/v konserviĝas en soluta (solvĭta) kaj secuta (sequĭta). Post g, u eliziiĝas en stincta (stinguĭta).

secuta (sequĭta), soluta (solvĭta), stincta (stinguĭta), voluta (volvĭta)

m kun ĭt asimiliĝas al ss en pressa (premĭta).

pressa (premĭta)

Kelkaj participoj estas malregulaj.

creta (crescĭta), fluxa (~~fluĭto~~), petito (~~petĭto~~), posĭta (~~ponĭto~~), secta (secata → secĭta), structa (~~struĭta~~), torta (~~torquĭto~~)

Malregule, ĭt konserviĝas en kelkaj okazoj.

~~bipta~~ bibĭta, ~~depta~~ debĭta, ~~gignĭta~~ genĭta, ~~hapta~~ habĭta, ~~licta~~ licĭta, ~~noscĭta~~ nota, ~~valta~~ valĭta, ~~placta~~ placĭta

Konserviĝas -dĭta, kiam ĝi origine estis data, t.e. la participo de dare: perdĭta.

~~consa~~ condĭta, ~~cresa~~ credĭta, ~~persa~~ perdĭta, ~~resa~~ reddĭta, ~~vensa~~ vendĭta

Malregula pasiva participo povas esti uzata kiel substantivo, sed ne por la pasiva participo mem.

Esperanto	Classĭca
spirblovata/-ita	halata
spirblovo	halĭto

spirata/-ita	spirata
spiro, spirito	spirĭto

Esperanto	Classĭca
mi estas vidata	sûm visa videor
ci estas vidata	ês visa videris
li estas vidata	êst visa videtur
ni estas vidataj	sûmus visas videmur
vi estas vidataj	êstis visas videmĭni
ili estas vidataj	sûnt visas videntur

Malregulaj Verboj

La as-formoj de essĕre havas eliziojn. Anstataŭ sê- uziĝas sû-: sûm, sûmus, sûnt.

Esperanto	Classĭca
mi estas	sûm sêm (essem)
ci estas	ês (esses)
li estas	êst (esset)

ni estas	sûmus sêmus (essĕmus)
vi estas	êstis (essĕtis)
ili estas	sûnt sênt (essent)

La perfekta radiko de essĕre estas f. La perfektaj sufiksoj tiam skribiĝas kun u anstataŭ v: fvī → fuī.

Esperanto	Classĭca
mi estintas	fuī
ci estintas	fuisti
li estintas	fuit

ni estintas	fuimus
vi estintas	fuistis
ili estintas	fuerunt

Esperanto	Classĭca
mi estintis	fueram
ci estintis	fueras
li estintis	fuerat

ni estintis	fueramus
vi estintis	fueratis
ili estintis	fuerant

Esperanto	Classĭca
(ke) mi estintas	fuerem
(ke) ci estintas	fueres
(ke) li estintas	fueret

(ke) ni estintas	fuerĕmus
(ke) vi estintas	fuerĕtis
(ke) ili estintas	fuerent

Esperanto	Classĭca
(ke) mi estintis	fuissem
(ke) ci estintis	fuisses
(ke) li estintis	fuisset

(ke) ni estintis	fuissemus
(ke) vi estintis	fuissetis
(ke) ili estintis	fuissent

La formoj de ire estas strangaj, sed ne malregulaj.

Esperanto	Classĭca
mi iras	io
ci iras	is
li iras	it

ni iras	imus
vi iras	itis
ili iras	ient

En skriba lingvo uziĝas malregulaj perfektaj verbaj radikoj kun longa vokalo anstataŭ ev: videvī → vīdī, legevī → lēgī. (Koincide, malregulaj verboj havas malregulan pasivan participon, ekzemple: vidĭta → visa, legĭta → lecta.)

Anstataŭ longa ā uziĝas longa ē: cāpī → cēpī.

Esperanto	Classĭca
mi vidintas	videvī vīdī
mi legintas	legevī lēgī

Esperanto	Classĭca
porti	portare fêrre
mi portas	porto fero
mi portintas	portavī tulī
portata/-ita	portata lata

Prepozicioj

Konjunkcioj

Esperanto	Classĭca
aŭ	aut
kaj	et

Fleksia:
Meridionál

Si nos etja supporêmos, qŭe
la lingua finál de las futuras
generationes sîa nôn Sperante, in
omna occasión la via ad illi
lingua elavorenda infallivilmente
deve condûr trans Sperante.

[Si nos eĉa suporemos, ke
la liŋgŭa finaŭ' de las futuras
ĵenerasjones sia non Sperante, in
omna okazjon' la via ad ili
liŋgŭa elavorenda infaliviŭmente
deve konduĥ' trans Sperante.]

Esperanto	Meridionál
Se ni eĉ supozos	Si nos etja supporêmos [Si nos eĉa suporemos]
ke la fina lingvo	qŭe la lingua finál [ke la liŋgŭa finaŭ']
de la	de las [de las]
estontaj generacioj	futuras generationes [futuras ĵenerasjones]
estas ne Esperanto	sîa nôn Sperante [sia non Sperante]

Esperanto	Meridionál
en ĉiu okazo	in omna occasión [in omna okazjon']
la vojo al tiu	la via ad illi [la via ad ili]
ellaborota lingvo	lingua elavorenda [liŋgŭa elavorenda]
nepre devas	infallivilmente deve [infaliviŭmente deve]
konduki tra Esperanto	condûr trans S-e [konduĥ' trans Sperante]

Prononco

Vortofina e eliziiĝas post r, l, n aŭ t. Radikofina t ĉiam fariĝas d, krom en fremdaj vortoj.

Esperanto	Meridionál
fino	fîn
koro	côr
maro	mâr
pano	pân
reto	rêd

Esperanto	Meridionál
sen	sîn

tuta	toda

r kaj l prononciĝas (softa) [ĥ] respektive [ŭ] fine de la vorto aŭ antaŭ konsonanto.

Esperanto	Meridionál
universala	universál [univeĥsaŭ']
universalaj	universales [univeĥsales]

alia	altra [aŭtra]

suno	sôl [soŭ]

j prononciĝas [ĵ]. Same, ne-akcentataj e kaj i asimiliĝas al [ĵ], respektive al [ŝ] post senvoĉa s.

Esperanto	Meridionál
jam	ja [ĵa]

kaĝo	cavia cavea [kaĵa]

Esperanto	Meridionál
ĉemizo	camisia [kamiŝa]
kisi	basiár [baŝaĥ']

negoci	negotiár [negosjaĥ']

di kaj ti prononciĝas [dĵi = ĝi] kaj [tŝi = ĉi]. Antaŭ vokalo, ne-akcentata i ne prononciĝas.

Esperanto	Meridionál
tago	dia [dĵia = ĝia]
onklo	tio [tŝio = ĉio]

seĝo	sedia [sedĵa = seĝa]
eĉ	etja [etŝa = eĉa]

au monoftongiĝas al [o].

Esperanto	Meridionál
aŭ	au [o]

afero	causa [koza]
oro	auro [oro]

li amintas	amáu [amo']

gn prononciĝas [ṅ].

Esperanto	Meridionál
regno	regno [reṅo] [reŋno]

Ne-akcentata i asimiliĝas al [ḷ] malantaŭ l.

Esperanto	Meridionál
ajlo	alio [aḷo] [ali-o]
oleo	olio olĕo [oḷo] [ole-o]

Ne-akcentataj e kaj i asimiliĝas al [ṅ] malantaŭ n.

Esperanto	Meridionál
bezono	besonio [bezoṅo] [bezoni-o]
stranga	extrania extranea [estraṅa] [ekstrane-a]

Elizioj

Meridionál havas pli da elizioj ol Intermediaria.

Esperanto	Meridionál
letero	lîtra [litra] littĕra [lite-ra]

Esperanto	Meridionál
cindro	cîndre [sindre] cinĕre [cine-re]
tenera	têndra [tendra] tenĕra [tene-ra]

Esperanto	Meridionál
ĉambro	câmbra [kambra] camĕra [kame-ra]

verko	ôbra [obra] opĕra [ope-ra]

libera	lîvra [livra] libĕra [libe-ra]

Esperanto	Meridionál
kovras	côbre [kobre] coŏpere [koopere]
malfermas	âbre [abre] apere [apere]

Esperanto	Meridionál
makulo	mâcla [makla] macŭla [maku-la]
nebulo	nêblo [neblo] nebŭla [nebu-la]
obstaklo	obstâclo [obstaklo] obstacŭlo [obstaku-lo]
okulo	ôclo [oklo] ocŭlo [oku-lo]
spektaklo	spectâclo [spektaklo] spectacŭlo [spektaku-lo]

Tiam mŭl, pŭl kaj tŭl fariĝas mbl, bl kaj tr: popŭlo → pôblo, simŭla → sîmbla, titŭlo → tîtro.

Esperanto	Meridionál
ŝajnas	sîmbla [simbla] simŭla [simu-la]
simulas	simŭla [simu-la]

popolo	pôblo [poblo] popŭlo [popu-lo]
povra	pâubra [pobra] paupĕra [pope-ra]

ĉapitro	capîtro [kapitro] capitŭlo [kapitu-lo]
titolo	tîtro [titro] titŭlo [titu-lo]
maljuna	vêtra [vetra] vetŭla [vetu-la]

Esperanto	Meridionál
insulo	îsla [isla] insŭla [insu-la]
izolas	insŭla [insu-la]

regulo	rêgla [regla] regŭla [regu-la]
reguligas	regŭla [regu-la]

Radikofina b fariĝas v ankaŭ antaŭ la ŝajnfinaĵo -il. Kombine kun la ŝajnfinaĵo -idád, la b konserviĝas.

Esperanto	Meridionál
movebla	môvil [moviŭ]
movebleco	mobilidád [mobilidad']

probabla	provâvil [provaviŭ]
probableco	probabilidád [probabilidad']

stabila	stâvil [staviŭ]
stabileco	stabilidád [stabilidad']

Kelkaj infinitivoj je -ér mallongiĝas.

Esperanto	Meridionál
diri	dîr dicér
konduki	dûr ducér
legi	lêr legér
meti	pôr ponér
teni	têr tenér
tiri	trâr trahér

Lingua:

Internacia Ortografio de Ponta Lingvo

Notes:

forma: FR -a
sacco: FR c
terra: ES ẽ
porta: ES õ
porto: PT -o
parte: PT -e
de: IT ė (FR ĕ)
via: FR ĩ
quattro: FR qu
qŭe: FR ė̃
pilo: IT/SP/PT ï
muro: FR y
auro: IT/FR/ES/PT au

banco: FR/PT ą
mano(s): FR æ
sana: PT -ana
bona: PT -ona
bono: PT -ono
in: FR en, PT -n

voce(s)
mêse
rete
pede
mare
sale(s)
bene
pane(s)
leone(s)

maio: j (FR ai)
justa: j
gratia: ti
peça: tĭ
plaça: tĕ
alio: lĭ
oleo: lĕ
campania: nĭ
linea: nĕ

r terra c, g centro gente

delicia: IT ȼ
cantare: FR ĉ
luxo: ES/PT x̂
russa: ES/PT ŝ

mâistro: ğ
foco: c̆
linguâjo: IT/FR/ES/PT -at̯jc̆o
scrivĕre: FR v̆
opĕra: FR/ES/PT p̆
hora: h
folia: f̯
paêse: -en̆se

schola: FR/ES/PT s̃
lacte: IT ct, FR/ES/PT ċt
doctore: PT c̊t
salto: FR/PT al
flamma: IT/ES/PT ḷ
paro: IT ṙ

blanca: PT l̯
borsa: ES/PT r̆


Aglutinaj - Interaj - Fleksiaj


Aglutinaj

Interaj

Fleksiaj


Esperanto - Speranto - Peranto

Interaj

Fleksiaj


Esperanto - Speranto - Peranto

Linguo - Lingue - Lingua

Fleksiaj


Esperanto - Speranto - Peranto

Linguo - Lingue - Lingua

Classĭca - Intermediaria - Meridionál


Esperanto - Speranto - Peranto

Linguo - Lingue - Lingua

Ŝajn-Fontaj


Esperanto - Speranto - Peranto

Linguo - Lingue - Lingua

Fontaj


Esperanto - Speranto - Peranto

Linguo - Lingue - Lingua

🇻🇦 🇮🇹 🇫🇷 🇪🇸 🇵🇹

Lingua 🇻🇦

🇮🇹 🇫🇷 🇪🇸 🇵🇹

Notes:

En la pasinta video, ni parolis pri la dialekta kontinuo, t.e. la aglutina dialektaro, kiu konsistas el Esperanto, Speranto kaj Peranto, samkiel pri Linguo, Lingue kaj Lingua, kiuj konsistigas la interan dialektaron. En ĉi-lasta, Lingua estas ponta lingvo de la fleksia dialektaro, t.e. Lingua Classĭca, Lingua Intermediaria kaj Lingua Meridionál. Samtempe, Lingua estas ponta lingvo de la latinidaj lingvoj (kaj de la latina mem).
En tiu ĉi video, ni parolos pri Lingua, respektive pri la internacia ortografio de ĝiaj fontolingvoj.

A

absoluta

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
absoluta	`...`
assoluta

alçare altĕare

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
alçare	`...`
alzare

alio

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
alĭo	alĭo	alĭo	alĭo
aglio	ail	ajo	alho

alta

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
alta	alta	alta	alta
alta	haute	alta	alta

Notes:

:) PT al = al̥

altra

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
altra	altra	åłtra	ål̥tra
altra	autre	otra	outra

Notes:

FR ?

| amár | ämäre [aimer] |

amico

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
amico	amic̆o	amic̆o	amic̆o
amico	ami	amigo	amigo

amore

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
amore	amǒre	amore	amore
amore	amour	amor	amor

anno

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
anno	anno	anno	anno
anno	an	año	ano

Notes:

:) ES nn = ñ ? hymn̄o


aperír	ǎp̆ĕrire [ouvrir]

aprile

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
aprile	ap̆rile	ap̆rile	ap̆ril
aprile	avril	abril	Abril

ap̆ud-höc

avec [avɛk]: ap̆ŭd-hœc̄ = av-hec

| armario | armaṟio [armadio] |

aqua

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
aq̄ua	åq̆ŭa	aq̆ua	aq̆ua
acqua	eau	agua	água

| au aud | ăůt̯ = ōd [o] |

| aucello | ăucello = ucello [ucello] |

auro

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
åŭro	åŭro	åŭro	åuro
oro	or	oro	ouro

auscultare

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
aŭscůltare	äŭscułtæɍe	äŭscuḷtare `?`	äŭscułtare
ascoltare	écouter	escuchar	escutar

Notes:

...

B

banco

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
banco	bąn̆co	banco	bąn̆co
banco	banc	banco	banco

banco

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
banco	banco	banco	banco
banco	banc	banco	banco

bâneo bałnĕo

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
bałnĕo	bałnĕo	bałnĕo	bałnĕo
bagno	bain	baño	banho

Notes:

FR bain = baigne ?

barca

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
barca	barca	barca	barco
barca	barque	barca	barco

basiare

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
basjare	bæsĭæɍe	bäsĭare	bäs̃jare
baciare	baiser	besar	beijar

bassa

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
bassa	bassa	basŝa	bas̃ŝa
bassa	basse	baja	baixa

bella

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
bella	bella	bella	bella
bella	belle	bella	bela

Notes:

:) ll

bene

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
bene	bẽne	bẽne	bene
bene	bien	bien	bem

blanca

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
bḷanca	blanĉa	blanca	bl̯anca
bianca	blanche	blanca	branca

blanca

🇮🇹
bḷanca
bianca

blanca

🇫🇷
blanĉa
blanche

blanca

🇪🇸
blanca
blanca

blanca

🇵🇹
bl̯anca
branca

bona

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
bõna	bona	bõna	bon̆a
buona	bonne	buena	boa

bona

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
bõna	bona	bõna	bona
buona	bonne	buena	boa

bono

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
bõno	bono	bõno	bonŏ
buono	bon	bueno	bom

bono

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
bõno	bono	bõno	bono
buono	bon	bueno	bom

borsa

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
borsa	bǒrsa	bor̆sa	bor̆sa
borsa	bourse	bolsa	bolsa

| bucca | bucĉa [bouche] |

C

| calĭda | calĭda [calda] |

camisia

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
camisja	ĉæmisĭa	camisĭa	camisĭa
camicia	chemise	camisa	camisa

campania

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
campanĭa	campanĭa	campanĭa	campanĭa
campagna	campagne	campaña	campanha

cane

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
cane	ĉãne	cane	cane̊
cane	chien	can	cão

Notes:

ES perro

cane

🇫🇷
ĉãne
chien

cane

🇫🇷	🇫🇷*
ĉãne	ĉæne
chien	chain

cantare

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
cantare	ĉantæɍe	cantare	cantare
cantare	chanter	cantar	cantar

cantione

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
cantĭōne	ĉantĭone	cantĭone	cantĭone
canzone	chanson	canción	canção

capitano

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
capitano	capitæn̄o	capitanŏ	capitano
capitano	capitaine	capitán	capitão

Notes:

PT -ana
PT capitão (-ã) <-ães, ãs> SUBST m (f)

| capsa | caṗŝa [caixa] |

| captiva | captivo [cattivo] |

cara

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
cara	ĉæra	cara	cara
cara	chère	cara	cara

carne

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
carne	ĉærne	carne	carne
carne	chair	carne	carne

castanĕa

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
castanĕa	ĉastænĕa	castanĕa	castanĕa
castagna	châtaigne	castaña	castanha

| castello | ĉastȇllo [château] |

catto

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
c̆atto	ĉatto	c̆atto	c̆atto
gatto	chat	gato	gato

cauda

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
căůda	cæ̊ŭdo	cåŭda	cauda
coda	queue	cola	cauda

Notes:

IT ò → ó
FR -a → -o
ES d → l
ola

causa

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
cåŭsa	ĉåŭsa	cåŭsa	cåŭs̃a
cosa	chose	cosa	coisa

cheval → chval [ʃval]: ĉăvallo = ĉval
chevaux → chvos [ʃvo]: ĉăvallos = ĉval̥s

certa

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
certa	…	cẽrta	certa
certa	…	cierta	certa

civitate

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
civit̯at̯e	civit̯at̯e	civit̯at̯e	civĭt̯at̯e
città	???	ciudad	cidade

clave

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
cḷave	clæve	cḷave	cḷave
chiave	clé	llave	chave

| cognoscér | coğnóscere = conōscere [conoscere] |

cominitiare

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
cominĭtjare	cominĭtĭæɍe	comïnĭtĭare	comïn̆ĭtĭare
comminciare	commencer	comenzar	começar

| complexa | complex̄a [complexa] |

| condamnár | condamnare [condannare] |

| cono | con̄o [cône] |

coprire

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
coprire	cǒp̆rire	cǒp̆rire	cop̆rire
coprire	couvrir	cubrir	cobrir

| copŭla | copŭla = cop̄ŭḷa [coppia] |

| coração | | corações |

core

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
cõre	cøre	…	…
cuore	cœur	…	…

| culo | c̄ylo [cul] |

| cursa | cursa [course] |

D

de

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
dė	de	de	de
di	de	de	de

| de raro | dė raṟo [di rado] |

delicia

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
deliȼia	delicĭa	delicia	delicia
delizia	délice	delicia	delícia

diurnata

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
djůrnata	djurnæŧa	djůrnata	djůrnata
giornata	journée	jornada	jornada

duplare

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
důpḷare	dup̆læɍe	důp̆lare	důp̆l̯are
doppiare	doubler	doblar	dobrar

doctore

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
doctore	doctøre	doctore	doc̊tore
dottore	docteur	doctor	doutor

domĭna

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
domĭna	dȏmĭna
donna	dame

Notes:

...

dormire

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
dormire	dormire	dormire	dormire
dormire	dormir	dormir	dormir

E

echo

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
echo	echo	echo	echo
eco	écho	eco	eco

Notes:

FR

ego

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
ėğo	ĕĝŏ	ėğo	eğo
io	je	yo	eu

Notes:

Lingua: ego?

enuntiatione

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
enuntjatione	enůntiatione	enuntiatione	enuntiatĭone
enunciazione	énonciation	enunciación	enunciação

| es est | est [è] |

| e ed | ét̯ = ēd [e] |

et [e]: ed = e

| Europa | Europa [Europe] |

| exame | exame [esame] |

| exemplo | ex̆emplo [exemplo] |

| exito | exito [esito] |

| experto | experto [esperto] |

F

fabulare

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
…	fabulæɍe	f̯abŭlare	fab̯ŭlare
…	fabuler	hablar	falar

Notes:

? b/v

| facia | fac̄ia [faccia] |

facto

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
facto	faċto	f̯äċto	fäċto
fatto	fait	hecho	feito

familia

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
familĭa	familĭa	familia	familia
famiglia	famille	familia	família

Notes:

:) lĭ

favore

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹

favore	favøre	favore	favore
favore	faveur	favor	favor

| femĭna | fȇmĭna [femme] |

fera

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
fẽra	fẽra	…	…
fiera	fière	…	…

| ferro | f̆ẽrro [hierro] |

fide

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
fïde	fĩde	fïde	fïde
fede	foi	fe	fé

filia

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
filĭa	filĭa	f̆ilĭa	filĭa
figlia	fille	hija	filha

fine

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
fine	fine	fine	fine
fine	fin	fin	fim

fineça finïtĭa

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
fineça	fineça	fineça	fineça
finezza	finesse	fineza	fineza

flamma

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
fḷamma	flamma	fḷamma	fḷamma
fiamma	flamme	llama	chama

flore

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
fḷore	fløre	flore	flore
fiore	fleur	flor	flor

Notes:

FR: la fleur
ES/PT: (l)a flor

foco

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
fõco	føc̆o	fõc̆o	foc̆o
fuoco	feu	fuego	fogo

folia

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
folĭa	følĭa	f̆olĭa	folĭa
foglia	feuille	hoja	folha

forma

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
forma	formă	forma	forma
forma	forme	forma	forma

forma

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
forma	forma	forma	forma
forma	forme	forma	forma

forno

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
forno	fǒrno	f̆orno	forno
forno	four	horno	forno

fratre

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
frat̯r̆e	fræt̯re	frat̯r̆ė	frat̯r̆e
frate	frère	fray	frade

Notes:

?
IT fratello, ES hermano, PT irmão

flitsa

| fritia | frïtja [freccia] | flèche flecha flecha

fronte

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
fronte	fronte	frõnte	frõnte
fronte	front	frente	frente

Notes:

Sed... la portugala ne havas õ do e en frente ne estas õ? Do estas ö kaj en PT kaj en ES?

| fructo | fructo [fruto] |

G

germano

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
		ğermano	ğėrmano
		hermano	irmão

Notes:

...

| grisea | gris̆ĕo = gris̆ĭo [grigio] |

| gola | ḡøla [gueule] |

gratia

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
gratia	gratĭa	gratia	gratĭa
grazia	grâce	gracia	graça

gutça guttĕa

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
gůtçja	…	…	…
goccia	…	…	…

| gusto | gůsto [gosto] |

gutta

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
…	gutta	gůtta	gůtta
…	goutte	gota	gota

H

haveamo

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
hav̄iamo
abbiamo

Notes:

...

herba

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
herba	herba	hẽrba	herba
erba	herbe	hierba	erva

Notes:

PT b → v ? (Warum nicht auch in IT&FR?)

hora

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
hōra	høra	hora	hora
ora	heure	ora	ora

hospitale

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
hospït̯ale	hospitale	hospitale	hospitale
ospedale	hôpital	hospital	hospital

I

| illa | ła [a] |

in

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
in	ȋn	ïn	ïn
in	en	en	em

in

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
in	ïn	ïn	ïn
in	en	en	em

indicio

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
indiȼio	indicio	indicio	indicio
indizio	indice	indicio	indício

Notes:

:) IT Ȼȼ

initiare

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
initiare	initiæɍe	initiare	initiare
iniziare	initier	iniciar	iniciar

intrare

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
ïntrare	ïntrær̆e	ïntrare	ïntrare
entrare	entrer	entrar	entrar

Notes:

ad-ìpso = ad-epso [adesso]

J

| ja | jam [già] |

| joco | jöc̆o [jeu] |

| junio | junĭo [giugno] |

jurare

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
jurare	juræɍe	jurare	jurare
giurare	jurer	jurar	jurar

justa

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
justa	jus̄ta	justa	justa
giusta	juste	justa	justa

justitia

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
justitĭa	jus̄titĭa	justitia	justitĭa
giustizia	justice	justicia	justiça

L

lacte

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
lacte	laċte	läċte	läċte
latte	lait	leche	leite

lana

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
lana	læna	lana	lana
lana	laine	lana	lã

lana

🇵🇹
lana = ląn̆ă
lã

Notes:

:) PT -ana

| laxiár | laxĭare [lasciare] |

legale

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
legale			legale
legale			legal

Notes:

PT -ale

legale

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
legali			legales
legali			legais

Notes:

PT -ales

lege

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
leg̈̇e	lė̃ge
legge	loi	ley	lei

leone

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
leone	lėone	leone	leȏne̊
leone	lion	león	leão

leone

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
leone	lėone	leone	leone
leone	lion	león	leão

leones

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
leoni	lėones	leones	leones
leoni	lions	leones	leões

limone

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
limone	…	limone	limone
limone	…	limón	limão

linea

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
linea	linĕa	linea	linĕa
linea	ligne	línea	linha

linguâjo linguat̯jc̆o

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
linguâjo	lïnguâjo	lïnguâjö	linguâjǫ̈
linguaggio	langage	lenguaje	linguagem

lib/liv?

livĕra libĕra vr livra
livre [livʀ]: livro = livr
libre [libʀ]: libĕro = libr

littĕra

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
lïttera	lïttĕra	lïttĕra	lïttĕra
lettera	lettre	letra	letra

loco

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
lõc̆o	lø̃c̆o	…	loco
luogo	lieu	…	loco

luxo

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
luxo	luxo	lux̂o	lux̂o
lusso	luxe	lujo	luxo

M

mâistro mağistro

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
mâïstro	mâistro	mâïstro	mäĭstro
maestro	maître	maestro	mestre

mâistro mağistro

🇮🇹
mâïstro
maestro

mâistro mağistro

🇫🇷
mâistro
maître

mâistro mağistro

🇪🇸
mâïstro
maestro

mâistro mağistro

🇵🇹
mäĭstro
mestre

maio

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
majo	maio	maio	maio
maggio	mai	mayo	Maio

| manhã | manĭąn̆ă = manĭana |

mano

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
mano	mæno	mano	mano
mano	main	mano	mão

manos

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
mani	mænos	manos	manos
mani	mains	manos	mãos

março martĭo

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
martĭo	martĭo	martĭo	martĭo
marzo	mars	marzo	março

mare

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
mare	mære	mare	mare
mare	mer	mar	mar

massa

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
massa	massa	massa	massa
massa	masse	masa	massa

Notes:

:) ss

| massiva | massiva [massive] |

matre

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
mat̯re	mæt̯re	mat̯re	mat̯r̆e
madre	mère	madre	mãe

Notes:

PT at̯r̆ = ã

medio

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹

| medio | medĭo [mezzo] |

mêse men̆se

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
mēn̆se	mė̃n̆se	men̆se	men̆se
mese	mois	mes	mês

mesile men̆sile

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹

Notes:

mensile
mensuelle
mensual
mensal

millione

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
milione	milione	milĭone	milĭone
milione	million	millón	milhão

Notes:

:( IT ll → l

multo

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
můlto	…	muḷto `?` / muḷ `?`	muḷto
molto	…	mucho / muy	muito

muro

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
muro	myro	muro	muro
muro	mur	muro	muro

muro

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
muro	muro	muro	muro
muro	mur	muro	muro

museo

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
museo	`?`	museo	museo
museo	musée	museo	museu

N

natione

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
natione	natione	natione	natĭone
nazione	nation	nación	nação

| nevŭla | nevŭla = nev̄ŭḷa [nebbia] |

nevŭla nebŭla bl nebla

IT | no | nò = no [no] |

nocte

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
nocte	nǒċte	noċte	noċte
notte	nuit	noche	noite

nome

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
nome	nome	nom`?`e	nome
nome	nom	nombre	nome

| não | nõn |

norma | normale | normalĕ = normál [normal] |

| nos | nōṡ/nōs̃ [noi] |

nova

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
nõva	nøva	nõva	nova
nuova	neuve	nueva	nova

nuvŭla nubŭla bl nubla

O

| objecto | objecto [oggetto] |

octo

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
octo	ǒċto	oċto	oċto
otto	huit	ocho	oito

| octobre | oc̊tǒbre̊ [outubro] |

| ocŭlo | ocŭlo = oc̄ŭḷo [occhio] |

officiale

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
ǒfficiale	officiäle	officiale	officiale
ufficio	officielle	oficial	oficial

Notes:

:( IT ǒ

oleo

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
olėo	ø̃leo	oleo	oleo
olio	huile	óleo	óleo

opĕra

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
opera	øp̆ĕra	op̆ĕra	op̆ĕra
opera	œuvre	obra	obra

| optár optare | op̄tare [optare] |

optĭma

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
optima	…	optima	optima
ottima	…	óptima	ótima

P

pace

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
pace	pæce	pace	pace
pace	paix	paz	paz

paêse pağen̆se

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
paêse	pæėse	paėse	paėse
paese	pays	país	país

paesâjo pağen̆sat̯jc̆o

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
paesâjo	pæėsâjo	paėsâjö	paėsâjǫ̈
paesaggio	paysage	paisaje	paisagem

pane

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
pane	pæne	pane	pane̊
pane	pain	pan	pão

pane

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
pane	pæne	pane	pane
pane	pain	pan	pão

panes

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
pani	pænes	panes	panes
pani	pains	panes	pãos

paro

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
paṙo	pæro	parŏ	parŏ
paio	pair	par	par

parlare parăv̆ŏlare

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
parlare	parlæɍe	…	…
parlare	parler	…	…

parte

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹/🇧🇷
parte	parte	parte	partĕ/partė
parte	part	parte	parte

parte

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
parte	parte	parte	parte
parte	part	parte	parte

patre

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
pat̯re	pæt̯re	pat̯re	pat̯r̆e
padre	père	padre	pai

pauco

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
påŭco	pæ̊ŭc̆o	påŭco	påuco
poco	peu	poco	pouco

paupĕra

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
påŭp̆era	påŭp̆ĕra	`?`	`?`
povera	pauvre	pobre	pobre

| pausa | pausa = påŭsa [pause] |

peça petĭa

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
peça	pẽça	pẽça	peça
pezza	pièce	pieza	peça

pede

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
pẽde	pẽde	pẽd̯e	ped̯e
piede	pied	pie	pé

pede

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
pẽde	pẽde	pẽde	pede
piede	pied	pie	pé

pensare

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
pensare	pensæɍe	pensare	pensare
pensare	penser	pensar	pensar

per

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
per	pěr	pe̊r	pe̊r
per	pour	por	por

| per lo | peɍ-lo [pelo] |

perdĕre

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
perdere	perdĕre	perdere	perdere
perdere	perdre	perder	perder

| perfecta | pȇrfecta [parfaite] |

persona

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
persona	persona	persona	peɍsona
persona	personne	persona	pessoa

petra

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
pẽtra	pẽt̯ra	pet̯ra	pet̯ra
pietra	pierre	pedra	pedra

photo

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
photo	photo	photo	photo
foto	photo	foto	foto

pilo

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
pïlo	pĩlo	pïlo	pïlo
pelo	poil	pelo	pelo

pisce

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
pïsce	…	pïsce	pïs̃ĉe
pesce	…	pez	peixe

Notes:

? PT

pira

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
pïra	pĩra	pïra	pïra
pera	poire	pera	pera

plaça platĕa

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
pḷaça	plaça	plaça	pl̯aça
piazza	place	plaza	praça

plana

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
pḷana	plæna	pḷana	pḷana
piana	plaine	llana	chã

plena

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
pḷena	plena	pḷena	pḷeṅa
piena	pleine	llena	cheia

pluma

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
pḷuma	pluma	pluma	pluma
piuma	plume	pluma	pluma

plumbo

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
pḷůmbo	plůmbo	plůmƀo	pḷumbo
piombo	plomb	plomo	chumbo

plovĕre (🇻🇦 pluvĕre)

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
pḷovere	…	…	…
piovere	…	…	…

ponte

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
ponte	ponte	põnte	ponte
ponte	pont	puente	ponte

porta

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
porta	porta	põrta	porta
porta	porte	puerta	porta

porto

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
porto	porto	põrto	porto
porto	port	puerto	porto

posta

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
posta	pos̄ta	…	…
posta	poste	…	…

| postmeridiana | postmeridiano [pomeridiano] |

| postponér postponĕre | pos̄tponĕre [posporre] |

pronuntiare

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
pronuntjare	pronůntĭæɍe	pronuntiare	pronuntiare
pronunciare	prononcer	pronunciar	pronunciar

| proxĭma | proxĭma [próxima] |

| publĭca | puḇlico [pubblico] |

pulso

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
půlso	pulso	pulso	pulso
polso	pouls	pulso	pulso

Notes:

FR u = ǒ = ů̌

| puncto → pûnto | punto [punto] |

Q

quando

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
quando	quando	quando	quando
quando	quand	cuándo	quando

quattro

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
quattro	qŭattro	quattro	quattro
quattro	quatre	cuatro	quatro

quattro

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
quattro	quattro	quattro	quattro
quattro	quatre	cuatro	quatro

qŭe

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
qŭe	quė̃	qŭe	qŭe
che	quoi	que	que

Notes:

FR que

| qui | qui [qui] |

R

radice

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
radice	…	rad̯ice	rad̯ice
radice	…	raíz	raiz

radio

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
radjo	`?`	rad̯io	rad̯io
raggio	`?`	rayo	raio

rana

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
rana	…	rana	rana
rana	…	rana	rã

Notes:

:) PT -ana
FR rainette

rege

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
reğĕ	rẽge	reġĕ	reġĕ
re	roi	rey	rei

| regĭna | rȇğiṇa [rainha] |

| regno | reġno [reino] |

rene

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
rene	rene	`...`	rėne
rene	rein	riñón	rim

rete

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
rete	rete	ret̯e	ret̯e
rete	rets	red	rede

rete

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
rete	rete	rete	rete
rete	rets	red	rede

rica

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
ric̄a	riĉa	rica	rica
ricca	riche	rica	rica

Notes:

FR riche ankaŭ por la vira formo

russa

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
růssa	russa	růsŝa	růsŝa
rossa	rousse	roja	roxa

S

sacco

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
sacco	sacco	sacco	sacco
sacco	sac	saco	saco

sala

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
sala	sala	sala	sala
sala	salle	sala	sala

sale

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
sale	sæle	sale	sal̥e
sale	sel	sal	sal

sale

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
sale	sæle	sale	sale
sale	sel	sal	sal

sales

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
sali	sæles	sales	sałes
sali	sels	sales	sais

sales

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
sali	sæles	sales	sales
sali	sels	sales	sais

salone

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
salone	salone	salone	salone
salone	salon	salón	salão

salto

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
salto	salto	salto	salto
salto	saut	salto	salto

salto

🇫🇷
salto = sau
saut

salto

🇵🇹
salto = sautu
salto

sana

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
sana	sæna	sana	sană
sana	saine	sana	sã

sana

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
sana	sæna	sana	sana
sana	saine	sana	sã

| (qŭe nos) sapea (qŭe) sapeamo | sap̄iamo [sappiamo] |

sapere

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
sapere	sap̆ė̃re	sap̆ere	sap̆ere
sapere	savoir	saber	saber

| scena | scena [cena] |

schola

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
schõla	s̃chola	s̃chõla	s̃chola
scuola	école	escuela	escola

schola

🇫🇷
s̃chola = eschola
école

schola

🇪🇸
s̃chõla = eschõla
escuela

schola

🇵🇹
s̃chola = eschola
escola

scrivĕre

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
scrivĕre	s̃criv̆ėre	s̃crivėre	s̃crïvere
scrivere	écrire	escribir	escrever

Notes:

? FR s̃criv̆ėre/s̃criv̆ĕre

| secunda | sec̆unda [segunda] |

| sedŭla | sedŭla = sedḷa [sedia] |

| semana | seman̄ā = semanā = seman̄a |

| sentír | sentirĕ = sentír [sentir] |

| sequír | seq̆uire [seguire] |

sera

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
sera	sė̃ra	…	…
sera	soir	…	…

| serata | sė̃rätă [soirée] |

| sex | seẋ/sex̃ [sei] |

| sî | sic [sì] |

sine

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
…	…	sine	sïne
…	…	sin	sem

sino

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
sïno	sïno	sïno	sïṅo
seno	sein	seno	seio

| sonár | son̆arĕ [soar] |

sono

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
sõno	sono	sonŏ	sono
suono	son	son	som

sora

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
sõra	søra	…	…
suora	sœur	…	…

Notes:

IT sorella

spatio

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
spatio	s̃patĭo	s̃patio	s̃patĭo
spazio	éspace	espacio	espaço

Notes:

e-sp-

stella

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
stēlla	s̃tė̃lla	…	…
stella	étoile	…	…

Notes:

:) IT ē
ES/PT sterŭla stêrla stêlla estrella estrela

| studios | studī [studi] |

systema

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
systema	systema	systema	systema
sistema	système	sistema	sistema

T

tavŭla tabŭla bl tabla

tecto

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
tēcto	tė̃cto	teċto	…
tetto	toit	techo	…

templo

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
tempḷo	templo	templo	templo
tempio	temple	templo	templo

Notes:

IT templi

tempo

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
tempo	tempo	tẽmpo	tempo
tempo	temps	tiempo	tempo

Notes:

FR -s

tenere

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
tenere	tenėre	tenere	ten̆ĕr
tenere	tenir	tener	ter

terra

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
terra	terra	tẽrra	terra
terra	terre	tierra	terra

| testa | testa [tête] |

| texto | texto [testo] |

thema

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
thema	thema	thema	thema
tema	thème	tema	tema

Notes:

:( FR sujet

theoria

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
theoria	theoria	theoria	theoria
teoria	théorie	teoría	teoria

thesis

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
thesis	these	thesis	these
tesi	thèse	tesis	tese

torre (🇻🇦 turre)

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
torre	tǒrre	torre	torre
torre	tour	torre	torre

tota

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
tǒṯa	tǒta	tot̯a	tot̯a
tutta	toute	toda	toda

| toxĭca | toxico [tossico] |

trâino trağino

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
träĭno	trâino	träĭnŏ	…
treno	train	tren	…

Notes:

BR trem

| transmontár transmontare | transmontare [tramontare] |

| transportár transportare | trans̄portare [trasportare] |

| tres | trēs [tre] |

Notes:

LA?

| tu | tu [tu] |

U

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
una	una	una	uma
una	une	una	uma

unione

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
unione	unione	unione	unione
unione	union	unión	união

uno

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
uno	uno	uno	uno
uno	un	uno	um

universitate

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
universitat̯ĕ	universitate	universit̯at̯e	universit̯at̯e
università	université	universidad	universidade

V

valere

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
valere	valė̃re	valere	valere
valere	valoir	valer	valer

| (eo) veni venio | venıo [vengo] |

vena

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
vena	vena	vena	veṅa
vena	veine	vena	veia

| vetŭla | vetŭlo = vecḷo [vecchio] |

via

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
via	vĩa	via	via
via	voie	via	via

vino

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
vino	vino	vino	viṇo
vino	vin	vino	vinho

visione

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
visione	visione	visione	visione
visione	vision	visión	visão

voce

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
vōce	võce	vocĕ	vocĕ
voce	voix	voz	voz

voce

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
vōce	võce	voce	voce
voce	voix	voz	voz

voces

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
vōci	võces	voces	voces
voci	voix	voces	voces

volare

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
volare	volær̆e	volare	vołare
volare	voler	volar	voár

volo

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
volo	volo	võlo	voło
volo	vol	vuelo	voo

vulcano

🇮🇹	🇫🇷	🇪🇸	🇵🇹
vulcano	volcan	volcán	vulcão

Notes:

PT vulcões

W

| (wardár) | wardare [guardare] |

| (wirra) ? | wïrra [guerra] |

X

Y

Z

La Itala

La Franca

La Hispana

La Portugala

toujours [tuʒuʀ]: tǒt̯os-djǒrnos = tǒ-jǒr
malade [malad]: malĕ-habĭt̯ȏ = malad
trop grave [tʀo gʀav]: trop̆p̆o grave = trop̆ grav
trop important [tʀop‿ɛ͂pɔʀtɑ͂]: trop̄p̄o importante = trop̄ im̃portã
mieux manger [mjø mɑ̃ʒe]: melio manjär̆e@
mieux être [mjøz‿ɛtʀ]: melio s̃tăre@
mon [mɔ͂]: moñ = moñ
contrôl [kɔ͂tʀol]: contrótŭlo > contróllo = coñtról
rôle [rol]: rótŭlo > róllo = ról
rail [ʀɑj]: rȇgŭla@
sérail [seʀaj]:
détail [detaj]: @teilen
naturel → naturail [natyʀɛl]: natüräle = natüräl
mars [maʀs]: martĭo = mars
dieu [djø]: dėö
même [mɛm]: medĭpsĭmo = mem
déjà [deʒa]: de-jam = de-ja

	[ŝ]
mexer	mex̂erĕ = mex̂ere
México	Mex̂ico


ciência	scientĭa

ti, di

	[tŝi]
tio	t̂io = tio

	[dĵi]
dia	d̂ia = dia


hiena	hyæna
federação	fœderatĭõne

	[~]
com	con
junta	juncta
cem	cent

	[i]
vai	vad̯ė = vad̯e

	[e]
seis	sïẋ
vez	vïc̆ĕ = vïce

ela	ïlla
ele	ïlle

	[i]
criar	crėare
prisão	prėn̆sıõnĕ = prėn̆sıõne

	[u]
lugar	lǒc̆al̯e


cama	camĕra
cidade	civĭt̯at̯e = civĭt̯ade
só	sołŏ

dom	domĭnŏ
dona	domĭna

	[eĭ]
aceitar	accẽptare
ideia	idẽa

	[oŭ]
tesouro	tesõro

-m


já	jam

-t


e	et

	[si]/[sis]
doce	důłcė = důłce
doces	důłcės = důłces

Files

speranto.md

Latest commit

History

speranto.md

File metadata and controls

Bonvenon!

Motivigoj

Lingvoj kiel Dialektoj

Reformoj kiel Dialektoj

Latino sen Fleksio (1903)

Ido (1907)

Adjuvilo (1910)

Okcidentalo-Interlingveo (1922)

Novialo (1928)

Intergloso (1943)

Interlingvao (1951)

Program-tabulo

Dialekta Kontinuo

Aglutina Dialektaro

Intera Dialektaro

Fleksia Dialektaro

Aglutina Dialektaro

Esperanto

Speranto

Peranto

Intera Dialektaro

Linguo

Lingue

Lingua

Fleksia Dialektaro

Intermediaria

Classĭca

Meridionál

Strukturo

Substantivoj

Adjektivoj

Adverboj

Numeraloj

Tabelvortoj

Artikoloj

Pronomoj

Verboj

Prepozicioj

Konjunkcioj

Aglutina: Esperanto

Substantivoj

Adjektivoj

Adverboj

Numeraloj

Tabelvortoj

Artikoloj

Pronomoj

Verboj

Prepozicioj

Konjunkcioj

Aglutina: Speranto

Substantivoj

Adjektivoj

Adverboj

Numeraloj

Tabelvortoj

Artikoloj

Pronomoj

Verboj

Prepozicioj

Konjunkcioj

Aglutina: Peranto

Substantivoj

Adjektivoj

Adverboj

Numeraloj

Tabelvortoj

Artikoloj

Pronomoj

Verboj

Prepozicioj

Konjunkcioj

Intera: Linguo

Prononco

Aglutina:
Esperanto

Aglutina:
Speranto

Aglutina:
Peranto

Intera:
Linguo

Intera:
Lingue

Intera:
Lingua

Fleksia:
Intermediaria

Fleksia:
Classĭca